De menopauze markeert een belangrijke overgang in het leven van vrouwen, maar brengt ook fysieke veranderingen met zich mee, waaronder een significante afname van oestrogeenproductie. Dit hormoon speelt een cruciale rol in de calciumabsorptie in de dunne darm. Het gevolg? Een verlaagde botdichtheid en verhoogd risico op osteoporose (botontkalking) (Mei et al., 2023). Gelukkig zijn er manieren om deze negatieve gevolgen te beperken, en dat begint bij een gezonde voedingsstatus.
De botdichtheid kan negatief worden beïnvloed door een abnormale voedingsstatus (Erdélyi et al., 2023)., hierbij moet gedacht worden aan overgewicht, obesitas, ondervoeding of spierzwakte/spierverlies. Daarnaast vitamine D te kort, te veel calcium in je lichaam en absorptie problemen in de darmen, hierbij moet gedacht worden aan coeliakie, patiënten met een peg-sonde, chronische leverziekten of kwaadaardige aandoening in het spijsvertering.
Joyce Asteleijner 15-12-24, 10:44
Calcium
Om ervoor te zorgen dat botmassa wordt behouden en het verlies van botdichtheid wordt tegengegaan, is het belangrijk om dagelijks calcium toe te voegen aan de voeding (Rijnstate, z.d.). Calcium is te vinden in donkergroene bladgroente, zuivel en kaas. Het effect van extra calcium inname is alleen bevorderlijk als vitamine D op niveau is (Nederlandse Vereniging voor Reumatologie et al., 2011).
Vitamine D
Naast calcium is vitamine D ook erg belangrijk. Vitamine D zorgt ervoor dat er meer calcium uit de dunne darmen worden gehaald. Indien vitamine D onder 50 mmol zit, wordt er minder calcium uit het bloed gehaald (Mei et al., 2023). Uit onderzoek blijkt dat over het algemeen 50-80% van de vrouwen in de menopauze een vitamine D te kort hebben, dit komt door verminderde capaciteit van de huid, nieren produceren minder en darmabsorptie is verlaagd. Vitamine D krijg je binnen door zonlicht en voeding. Bij bepaalde populaties worden er minder vitamine D aangemaakt door de zon, zoals ouderen en mensen met een donkere huidskleur. Daarnaast brand de zon minder vel in de winter, als in de zomer. Vitamine D is te vinden in vette vis, vlees en margarine.
Andere voedingsstoffen
Naast Calcium en Vitamine D is magnesium en eiwitten ook belangrijk voor botontkalking (Osteoporose Vereniging, 2024). Magnesium zorgt ervoor dat de opname en distributie van calcium goed verloopt en eiwitten zijn nodig om de botten goed sterk te houden.
Studies
Uit onderzoek is gebleken dat calcium en vitamine D effect hebben op vermindering van botverlies in de peri- en postmenopauzale vrouwen (Mei et al., 2023). Zo is in een 18 jarige durende studie aangetoond dat adequaat innemen van vitamine D een vermindering geeft op osteoporotische heupfracturen (Erdélyi et al., 2023).
Mediterrane dieet
Het mediterrane dieet is op vele gebieden goed voor het menselijk lichaam (Quattrini et al., 2021). Het dieet bevorderd het inname van groenten, fruit, noten en vis. Het dieet raad af om rood en bewerkt vlees, zoete dranken en voedingsmiddelen met een hoge energiedichtheid. Er wordt nog wel onderzoek gedaan of het preventie bied voor botontkalking, maar het is wel belangrijk voor het behouden van een goede botgezondheid.
- Voor meer tips en voorbeelden van voeding/recepten klik hier, dan wordt u doorwezen naar onze leefstijlwijzer.
Erdélyi, A., Pálfi, E., Tűű, L., Nas, K., Szűcs, Z., Török, M., Jakab, A., & Várbíró, S. (2023). The Importance of Nutrition in Menopause and Perimenopause—A Review. Nutrients, 16(1), 27. https://doi.org/10.3390/nu16010027
Mei, Z., Hu, H., Zou, Y., & Li, D. (2023). The role of vitamin D in menopausal women’s health. Frontiers in Physiology, 14. https://doi.org/10.3389/fphys.2023.1211896
Nederlandse Vereniging voor Reumatologie, Nederlands Huisartsen Genootschap, Nederlandse Orthopaedische Vereniging, Nederlandse Vereniging voor Heelkunde, Osteoporose Patiëntenvereniging, CBO, & ZonMw. (2011). Richtlijn osteoporose en fractuurpreventie | Voeding. In Richtlijnen NHG. Nederlandse Vereniging voor Reumatologie. https://richtlijnen.nhg.org//files/2020-05/osteoporose-en-fractuurpreventie.pdf
Osteoporose Vereniging. (z.d.-b). Voeding en Supplementen. Geraadpleegd op 4 november 2024, van https://osteoporosevereniging.nl/behandeling/voeding-en-supplementen/
Quattrini, S., Pampaloni, B., Gronchi, G., Giusti, F., & Brandi, M. L. (2021). The Mediterranean Diet in Osteoporosis Prevention: An Insight in a Peri- and Post-Menopausal Population. Nutrients, 13(2), 531. https://doi.org/10.3390/nu13020531
Rijnstate. (z.d.). Voeding en osteoporose. Geraadpleegd op 4 november 2024, van https://www.rijnstate.nl/aandoening-en-behandeling/voeding-en-osteoporose/#:~:text=Om%20uw%20botmassa%20te%20behouden,van%20calcium%20in%20het%20lichaam.